1.İSTİNAF MAHKEMESİNİN KURULUŞ AMACI NEDİR?

İlk derece mahkemesi tarafından verilen kararların denetlenerek var ise hataların veya eksiklerin giderilmesi amacıyla kurulmuştur. Bu bağlamda istinaf mahkemesinin maddi olayı yeniden o sanık tarafından işlenip işlenmediğini, tanıkları yeniden dinleyerek, bilirkişileri dinleyerek gerektiğinde keşif yaparak inceleme yetkisi bulunmaktadır. İlk derece mahkemesi  kararında eksiklikler görürse, suçun sübutuna da ilişkin görürse bunu yeniden sözlülük, yüz yüzelik, doğrudan doğruyalık ilkeleri ile yapabilmektedir.

2.İSTİNAF YOLUNA KİMLER BAŞVURABİLİR?

1. Savcı
2. Sanık
3. Sanık avukatı
4. Katılan
5. Katılma istemi reddedilenler
6. Katılma hakkı elde edebilecek şekilde suçtan zarar görmüş duruşma günü kendisine bildirilmemiş kişiler
7. Sanığın eşi
8. Zora alım kararları malların devlete geçmesi ile ilgili kararlara karşı da bu kararlardan etkilenen kişiler istinaf yasa yoluna başvurabiliyor.

3.İSTİNAF TALEBİ

• İstinafta birinci koşul istek koşuludur. Davasız yargılama olmaz. 272-285. Maddeler arasında istinaf yasa yolu düzenlenmiştir. (273. Madde istinaf istemi)

• İstinaf istemi sözlü yapılabileceği gibi yazılı olarak da yapılabilir. Sanık tutuklu ise tutuklu bulunduğu cezaevinde cezaevi müdürüne sözlü bildirimde bulunarak istinaf yoluna başvurabilir. Bu sözlü ve yazılı istem ilk derece mah. başvurularak yapılabileceği gibi veyahut kendi bulunduğu başka yerdeki mahkemeye de başvurabilir.

• 15 yıl ve 15 yılın üzerinde özgürlüğü bağlayıcı cezaya mahkum olan bir kişinin hükmü kendiliğinden istinaf yoluna başvurulmuş sayılıyor.

4.İSTİNAF BAŞVURU SÜRESİ

İstinafa başvuru süresi 7 gündür. Karar yüze karşı verilmişse yüze karşı verildiği andan itibaren 7 gün. Yokluğunda verilmişse kararın tebliğinden itibaren 7 günlük süre işlemeye başlar. Sanık vekili mazeret vermişse ancak sanık duruşma da ve karar sanığın yüzüne karşı verilmişse yüze karşı verilen bir karar söz konusu olduğundan 7 günlük süre işlemeye başlayacaktır.

5.İSTİNAFTA İTİRAZI İNCELEME USULÜ NASILDIR?

Bölge Adliye Mahkemesi öncelikle  dosya üzerinde bir ön inceleme yapar. Dört konuyu inceler:

1. Yetki (yer yönüyle) yetkisizse ilk derece mah. değil yetkili Bölge Ad. Mah. gönderir.
2. Süre yönünden (7 gün)
3. İstinaf yoluna başvuranın başvurma hakkı var mı?
4. İstinaf yoluna başvurulabilecek bir karar mı?

• Dosya üzerinde esastan ön inceleme

İlk derece mahkemesi hükmü incelenmektedir. Kurulan hükmün ceza yargılama yasasında öngörülen yönteme uygun şekilde yargılama yapılarak, yargılama kurallarına uyularak hüküm kurulup kurulmadığını denetliyor. Maddi gerçeği araştıran ilk derece mah. kararını gerçekten maddi yönden hukuka uygun olup olmadığını ve sanık olarak gösterilen kişinin bu suçu işleyip işlemediği yönlerini inceler. Eğer ilk derece mahkemesinin kurduğu hüküm maddi ve hukuki yönden yasaya uygunsa istinaf davasını esastan reddeder.

6.İSTİNAF MAHKEMESİNİN VERDİĞİ KARARLAR İÇİN YARGITAY YOLU AÇIK MIDIR?

• İlk derece mahkemesinin 3.000 TL’ye kadar doğrudan doğruya verdiği adli para cezalarına karşı istinaf yasa yoluna gidilemiyor.
• Fakat adli para cezası özgürlüğü bağlayıcı hapis cezasından çevrilmişse adli para cezası miktarı ne olursa olsun istinaf yasa yoluna başvurulabiliyor.
• Üst sınırı 500 gün ve üst sınırı 500 günden fazla adli para cezasını gerektiren suçlardan dolayı verilen beraat hükümlerine karşı istinaf yasa yoluna gidilemiyor.
• Açıkça kanunlarda bu kararlar kesindir diye bir hüküm varsa bunlara karşı da istinaf yasa yoluna başvurulamıyor.
• Bu istisnalar dışında ilk derece mahkemesi tarafından verilen tüm kararlara karşı istinaf yasa yoluna başvurulabiliyor.