Kâr Payı Dağıtımına İlişkin Tebliğin Değerlendirilmesi

Kâr Payı Dağıtımına İlişkin Tebliğin Değerlendirilmesi

7244 sayılı Yeni Koronavirüs (Covid-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 12. Maddesi ile COVID-19 salgınının sosyal ve ekonomik hayata olumsuz etkilerini azaltmak amacıyla bazı düzenlemeler getirilmiştir. Bu düzenleme ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na (“TTK”), şirketlerde kâr payı dağıtımının sınırlandırılması hakkında geçici madde eklenmiştir.

7244 Sayılı Kanun’un Getirdiği Düzenleme

Bu kanun ile TTK’una eklenen geçici 13. Madde ile getirilen düzenlemeye göre sermaye şirketlerinde, 30/9/2020 tarihine kadar 2019 yılı net dönem kârının yalnızca yüzde yirmi beşine kadarının dağıtımına karar verilebilir, geçmiş yıl kârları ve serbest yedek akçeler dağıtıma konu edilemez, genel kurulca yönetim kuruluna kâr payı avansı dağıtımı yetkisi verilemez. İlgili kanun maddesiyle 2019 yılının karının %25’ini aşan kısma ilişkin ödemeler 30 Eylül 2020 tarihine kadar durdurulması öngörülmüştür. İlgili kanun maddesinde belirtilen süreyi üç ay uzatmaya ve kısaltmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir.

Yine TTK‘una eklenen geçici 13. Maddenin ikinci fıkrasına göre genel kurulca 2019 yılı hesap dönemine ilişkin kar payı dağıtımı kararı alınmış fakat pay sahiplerine ödenmemiş ya da kısmi ödeme yapılmışsa 2019 yılının net karının %25 ini aşan kısma ilişkin ödemeler yine 30 Eylül 2020 tarihine kadar ertelenecektir.

Anılan madde hükmüne göre devlet, il özel idaresi, belediye, köy ile diğer kamu tüzel kişilerinin ve sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamuya ait fonların, doğrudan veya dolaylı olarak sermayesinin yüzde ellisinden fazlasına sahip olduğu şirketler hakkında kar payı dağıtımına ilişkin sınırlama uygulanmamaktadır.

Geçici maddeyle getirilen düzenlemelere ilişkin usul ve esaslar, sınırlamalar ve istisnalar, 17.05.2020 tarihinde Resmî Gazetede yayınlanan 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun Geçici 13. Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ’de (“Tebliğ”) düzenlenmiştir.

TEBLİĞ İLE GETİRİNEN USUL, ESAS VE SINIRLAMALAR

  1. Uygulama Alanı

Tebliğ’in 1. Maddesinin ikinci fıkrası, geçici 13. Madde ile paralel bir düzenleme getirmiştir. Getirilen düzenleme özel hukuk tüzel kişiliğini haiz sermaye şirketleri ile sınırlandırılmıştır. Buna göre devlet, il özel idaresi, belediye, köy ile diğer kamu tüzel kişilerinin ve sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamuya ait fonların, doğrudan veya dolaylı olarak sermayesinin yüzde ellisinden fazlasına sahip olduğu şirketler hakkında bu fıkra hükmü uygulanmaz.

  1. Kar Payı ve Kar Payı Avansı Dağıtımı Sınırlamaları

Kar payı dağıtımına ilişkin sınırlamalar hususunda Tebliğ ile geçici 13. Madde paralel hükümler içermektedir. Tebliğin 4. Maddesinin birinci fıkrası uyarınca 2019 yılı net dönem karının %25 ini aşan kısma ilişkin ödemelerin ve geçmiş yıl karları ve serbest yedek akçelerin dağıtımı 30.09.2020 tarihine kadar ertelenmiştir. Yine geçici madde ile aynı doğrultuda hüküm kurulmuş ve buna göre sermaye şirketlerinde genel kurul tarafından 30.09.2020 tarihine kadar yönetim organına kâr payı avansı dağıtımı yetkisi de verilemeyecektir.

17.04.2020 tarihinden önce genel kurulca kar payı dağıtımına ilişkin karar alınmış olması durumu, tebliğin 4. Maddesinin 3. Fıkrasında geçici 13. Madde ile paralel olarak düzenlenmiştir. Buna göre genel kurulca 2019 yılı hesap dönemine ilişkin kar payı dağıtımı kararı alınmış fakat pay sahiplerine ödenmemiş ya da kısmi ödeme yapılmışsa 2019 yılının net karının %25 ini aşan kısma ilişkin ödemeler yine 30 Eylül 2020 tarihine kadar ertelenecektir.

  1. İç Kaynaklarda Sermaye Artırımı yapılması

2019 yılının net dönem karının %25’ini aşan nakit kar payı ödemeleri ile geçmiş dönem kar ve serbest yedek akçelerinin 30/09/2020 tarihine kadar ertelenmesine ilişkin kısıtlama, iç kaynaklarda yapılacak sermaye artırımlarında uygulanmayacağı tebliğin 4. Maddesinin 1 fıkrasında açıkça belirtilmiştir.

Buna göre, esas sözleşme veya genel kurul kararıyla ayrılmış ve belirli bir amaca özgülenmemiş yedek akçeler ile kanuni yedek akçelerin serbestçe kullanılabilen kısımları ve mevzuatın bilançoya konulmasına ve sermayeye eklenmesine izin verdiği fonlar sermayeye dönüştürülerek sermaye iç kaynaklardan artırılabilecektir. Bir başka deyişle, kârın sermayeye eklenecek olması halinde, kâr dağıtımına ilişkin herhangi bir sınırlama söz konusu olmayacaktır.

TEBLİĞDE DÜZENLEN İSTİSNALAR

Kar payının dağıtımına ilişkin istisnaları düzenleyen tebliğin 5. Maddesinde, belirli şartları sağlayan sermaye şirketleri bakımından kar payı kısıtlaması uygulama alanı bulmayacaktır. Bu şirketler aşağıdaki gibidir:

  1. 120.000 Türk Lirası ve altında kâr payı dağıtımı kararı alınan şirketler(25/08/1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nun Ek 2. ve geçici 23. maddesi uyarınca, yeni tip Koronavirüs kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle kısa çalışma ödeneğinden ve/veya ücretsiz izne ayrılanlardan 4447 sayılı Kanun’un geçici 24. maddesi uyarınca nakdi ücret desteğinden yararlandırılanları istihdam edenler ile 28/03/2002 tarihli ve 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’un geçici 20. maddesi ve ilgili Kararlar uyarınca Hazine destekli kredi kefaleti kullanan ve halen kapanmamış kredi borç bakiyesi bulunanlar hariç),
  2. Pay sahiplerince, dağıtımına karar verilen kâr payının yarısından fazlasının, TTK hükümleri çerçevesinde başka bir sermaye şirketine olan sermaye taahhüt borcunun nakden ve defaten ifasında kullanılması şartıyla, kâr payı dağıtımı kararı alınan şirketler,
  3.  Pay sahiplerince, dağıtımına karar verilen kâr payının, imzalanan kredi sözleşmeleri veya proje finansman sözleşmeleri kapsamında 30/09/2020 tarihi sonuna kadar muaccel hale gelen yükümlülüklerin ifasında nakden kullanılması şartıyla, kâr payı dağıtımı kararı alınan şirketler (Pay sahiplerinin ifa yükümlülüklerini aşan tutara ilişkin ödemelerin 30/09/2020 tarihine kadar ertelendiğini belirtmemiz gerekmektedir.)

Ticaret Bakanlığı’ndan Uygun Görüş Alınması Gerekliliği

Tebliğ’in “Bakanlıktan uygun görüş alınması” başlıklı 6. Maddesine göre, 5. Madde ile getirilen istisna uyarınca geçici 13. Maddede deki sınırlamaya tabi olmaksızın kar payı dağıtımı yapabilecek şirketlerin yapılacak kar payı dağıtımlarının genel kurulda görüşülebilmesi için Ticaret Bakanlığından uygun görüş alması gerekmektedir. Ayrıca bakanlıktan uygun görüş alınması için yapılacak başvurularda sunulması gereken belgelere tebliğin 6. Maddesinde yer verilmiştir.